Το ίδιο ισχύει και για το ανθρώπινο δυναμικό, κυρίως υψηλής εξειδίκευσης, που δεν «βλέπει», προς το παρόν τουλάχιστον, βελτίωση του εσωτερικού περιβάλλοντος τέτοια που να δικαιολογεί επιστροφή τους στην πατρίδα. Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι πρόσφατη έρευνα της ICAP People Solutions για την ανάσχεση του φαινομένου brain drain έδειξε ότι το 42% των Ελλήνων του εξωτερικού δηλώνει ότι δεν βλέπει πιθανή την επιστροφή του στην Ελλάδα.
Επομένως, καθίσταται σαφές ότι αν και γίνονται βήματα -π.χ. για την προώθηση της επιχειρηματικότητας, την πάταξη της γραφειοκρατίας, την επιτάχυνση διαδικασιών επίλυσης διαφορών, την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, τη βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη κ.ο.κ.- τα «απόνερα» της κρίσης χρέους είναι ακόμη εδώ και το περιβάλλον απέχει πολύ από το να θεωρηθεί ανταγωνιστικό και να προσελκύσει τόσο Έλληνες επιστήμονες που θα μπορούσαν να προσφέρουν υπεραξία στην ελληνική αγορά όσο και σημαντικές επενδύσεις μακροπρόθεσμου ορίζοντα που θα τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Υπάρχει πάντως η προσδοκία ότι το κλίμα θα βελτιωθεί σε βάθος χρόνου με τη σταθεροποίηση της οικονομίας σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων και την επιτυχή έξοδο στις αγορές. Μέχρι να συμβεί αυτό οι χώρες που προσφέρουν πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον για ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας θα κερδίζουν προβάδισμα προσελκύοντας μεταξύ άλλων και ελληνικά κεφάλαια. Εξάλλου, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την «ασφυξία» των capital controls και τις παρενέργειές τους σε όλο το φάσμα της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Τριγωνικές συναλλαγές
Αυτή η περίοδος είναι που συνδέθηκε και με την ισχυρή τάση ίδρυσης επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων σε γειτονικές χώρες. Οι τριγωνικές συναλλαγές και η δυνατότητα μεταφοράς χρημάτων σε τραπεζικούς λογαριασμούς της άλλης χώρας παρακάμπτοντας τα capital controls αποτέλεσαν δέλεαρ για εταιρείες και φυσικά πρόσωπα, αφού έτσι είχαν τη δυνατότητα, πέρα από το να «τρέξουν» επιχειρηματική δραστηριότητα, να αποκτήσουν από ακίνητα μέχρι πολυτελή αυτοκίνητα με χαμηλό φορολογικό κόστος. Ειδικότερα, οι τριγωνικές συναλλαγές έδωσαν τη δυνατότητα σε ελληνικές επιχειρήσεις να εισάγουν προϊόντα από τρίτες χώρες, να τα τιμολογούν π.χ. στη Βουλγαρία και στη συνέχεια μέσω της βουλγαρικής εταιρείας να τα εξάγουν στην Ελλάδα και με αυτό τον τρόπο να επιβαρύνουν τα κέρδη τους με φορολογικό συντελεστή 10% αντί 29%.
Διπλά POS
Μια άλλη πρακτική φοροδιαφυγής είναι τα διπλά POS, όπου ο επιχειρηματίας ανοίγει μια εταιρεία με την ίδια επωνυμία με την ελληνική σε μία άλλη χώρα και μέσω αυτής συνδέει το δεύτερο POS με έναν τραπεζικό λογαριασμό της γειτονικής χώρας. Έτσι, όταν γίνονται πληρωμές από πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες στο POS του εξωτερικού τα χρήματα μεταφέρονται αυτόματα εκτός Ελλάδος, χωρίς η συναλλαγή να καταγράφεται στην χώρα. Ως αποτέλεσμα, ο επιχειρηματίας εισπράττει έσοδα για συναλλαγές που δεν φαίνονται, αποφεύγει να αποδώσει ΦΠΑ στο Δημόσιο και φυσικά παρακάμπτει τα capital controls, ενώ ανά πάσα ώρα μπορεί να εισπράξει τα χρήματα αυτά στην Ελλάδα μέσω ξένης πιστωτικής κάρτας ή να τα διοχετεύσει σε λογαριασμούς του εξωτερικού.
Πιο παλιά είναι η πρακτική της ίδρυσης εταιρείας σε γειτονική χώρα για αλλαγή πινακίδων κυκλοφορίας Ι.Χ., με σκοπό την αποφυγή καταβολής τελών κυκλοφορίας, τεκμηρίων ή φόρου πολυτελούς διαβίωσης.
Τι αναζητούν οι υγιείς εταιρείες
Η εντατικοποίηση των ελέγχων από τους μηχανισμούς του υπουργείου Οικονομικών έχει περιορίσει εν πολλοίς την αθρόα δημιουργία νέων επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες και κυρίως στη Βουλγαρία. Κι αυτό αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία που συγκέντρωσε η «N», στο πλαίσιο έρευνας στις επίσημες αρχές τόσο της Βουλγαρίας όσο και άλλων γειτονικών χωρών. Ωστόσο, ο περιορισμένος αριθμός νέων επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων σε γειτονικές χώρες δείχνει να είναι μια εξέλιξη που αφορά αποκλειστικά στις εταιρείες «φαντάσματα», αυτές που διαθέτουν μεν ΑΦΜ αλλά δεν απασχολούν προσωπικό και δεν έχουν κάποια ουσιαστική οικονομική δραστηριότητα. Υπάρχει όμως και μια κρίσιμη μάζα επιχειρηματιών που αναζητά σε γειτονικές αγορές φορολογικά ή χρηματοδοτικά κίνητρα και κυρίως ένα σταθερό περιβάλλον, χωρίς γραφειοκρατία, απ’ όπου να μπορεί να «τρέξει» τη δραστηριότητά της εκτός Ελλάδας. Και το ενδιαφέρον αυτών των επιχειρηματιών, ειδικά όσων διερευνούν δυνατότητες επέκτασης δραστηριοτήτων σε ξένες αγορές, είναι αυξανόμενο.
Αυτή την τάση επιβεβαιώνει και η Γεωργία Σταματέλου, γενική διευθύντρια, επικεφαλής Φορολογικού Τμήματος KPMG, η οποία μιλώντας στη «Nαυτεμπορική» αναφέρεται μεταξύ άλλων και στα ειδικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, με ορισμένες αγορές υψηλών απαιτήσεων, όπως π.χ. οι ΗΠΑ, να τους δείχνουν «κόκκινη κάρτα» λόγω country risk.
Ως προς την έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, σύμφωνα με την κα Σταματέλου, προκρίνονται χώρες όχι απαραίτητα φορολογικοί παράδεισοι, αλλά με ένα υγιές οικονομικό περιβάλλον, στο οποίο ένας επιχειρηματίας μπορεί να ανοίξει αλλά και να «τρέξει» εύκολα την εταιρεία του.
Μιλώντας για τη Βουλγαρία -τονίζει ότι αναφέρεται στο «υγιές» κομμάτι του επιχειρείν και όχι στις περιπτώσεις που ανοίγει κάποιος επιχειρηματίας ΑΦΜ για να πάρει POS-, εξηγεί ότι η χώρα έχει βελτιώσει το επιχειρηματικό περιβάλλον της, το οποίο έχει γίνει πιο ανταγωνιστικό. «Παλαιότερα υπήρχε μεγάλη γραφειοκρατία και φαινόμενα διαφθοράς. Πλέον η λειτουργία του κράτους έχει βελτιωθεί, ενώ ο χαμηλός φορολογικός συντελεστής έχει συνδυαστεί με κίνητρα. Κι αυτός ο συνδυασμός είναι που προσελκύει τους επιχειρηματίες», αναφέρει η κα Σταματέλου. Στην Ελλάδα η φορολογία είναι κυρίως μέσο είσπραξης από την πλευρά του κράτους, γεγονός που εν πολλοίς οφείλεται στις συνθήκες της κρίσης. Αλλά αυτή η πρακτική έχει στερήσει σε ανταγωνιστικότητα την ελληνική αγορά την ώρα που γειτονικές χώρες αξιοποιούν τη φορολογία ως εργαλείο ανάπτυξης.
Έτσι, χώρες όπως η Βουλγαρία, η Μάλτα, η Κύπρος, ακόμη και η Πολωνία προσελκύουν το επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Πάντως η κα Σταματέλου τονίζει με έμφαση ότι δεν είναι μόνο ο φορολογικός συντελεστής αλλά και τα κίνητρα που δημιουργούν δέλεαρ για Έλληνες επιχειρηματίες -εξωστρεφείς νεοσύστατες ή υφιστάμενες εταιρείες- και με αυτά τα κριτήρια προσεγγίζουν μια χώρα προκειμένου να δημιουργήσουν επιχειρηματική δραστηριότητα και να αποκτήσουν πρόσβαση στη διεθνή αγορά.
17.050 εταιρείες στη Βουλγαρία
Ενδεικτικά, η Βουλγαρία δείχνει να επιβεβαιώνει τη δυναμική της, αφού με βάση τα επίσημα στοιχεία από το 2008 μέχρι σήμερα έχουν ιδρυθεί 17.050 εταιρείες ελληνικών συμφερόντων, εκ των οποίων οι 378 ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Ειδικά το 2018, μόνο τον Ιανουάριο άνοιξαν 77 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, ενώ ανέστειλαν τη λειτουργία τους 6, όπως μας ενημερώνει ο Χρήστος Γ. Σιδηρόπουλος, διοικητικός γραμματέας Γ’ της πρεσβείας μας στη Σόφια σε απαντητική επιστολή του (31.1.2018) σε σχετικό ερώτημα της «N». Από τα στοιχεία προκύπτει ότι μετά τα capital controls διπλασιάστηκαν σχεδόν οι ενάρξεις εταιρειών ελληνικών συμφερόντων, ενώ από πέρυσι η τάση αυτή βαίνει μειούμενη. Πάντως, οι αριθμοί παραμένουν μεγάλοι αν τους συγκρίνει κανείς με το καθαρό ισοζύγιο ενάρξεων/παύσεων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, αφού με βάση τα στοιχεία του ΓΕΜΗ προκύπτει ότι για κάθε 10 ενάρξεις στην Ελλάδα αντιστοιχεί μία περίπου στη Βουλγαρία (π.χ. για τον Ιανουάριο άνοιξαν στην Ελλάδα 2.423 κι έκλεισαν 1.654, ήτοι καθαρό ισοζύγιο 769, από 71 που είναι στη Βουλγαρία).
Πηγή: Ναυτεμπορική
Financial & Law:
Ίδρυση - μεταφορά εταιρίας στη Βουλγαρία. Αναλαμβάνουμε οικονομικά και υπεύθυνα όλη τη διαδικασία.
Τηλέφωνα: 210.3300078 - 215.5509237 - 210.3300660 - 6945976642